ترمز صادرات فولاد کشیده شد

در 2 ماه نخست امسال شاهد افت قابل‌توجه صادرات فولاد و محصولات فولادی به بازارهای بین‌المللی بوده‌ایم. این افت تولید از یک‌سو از درآمدهای ارزی کشور کاسته است. از سوی دیگر نیز تولید را در شرایط بحرانی قرار داده است. ظرفیت تولید در اغلب حلقه‌های زنجیره فولاد کشور به‌مراتب بالاتر از نیاز بازار داخلی برآورد می‌شود، بنابراین فروش این محصولات به بازار جهانی، تنها راه تداوم تولید در این زنجیره است. در شرایطی که تحت تأثیر سیاست‌های دولت از میزان صادرات زنجیره فولاد کشور، کاسته شده، تولید در این زنجیره تحت تاثیر منفی قرار خواهد گرفت.

مجموع صادرات فولاد کشور نصف شد

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار کامل حجم و ارزش صادرات یک‌ماهه سال ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد. بر اساس این گزارش مجموع صادرات فولاد کشور (فولاد میانی و محصولات فولادی) در فروردین‌ماه امسال به حدود نصف آن در مدت مشابه سال گذشته، کاهش‌یافته است. در همین‌حال شاهد افت 35 درصدی ارزش صادراتی زنجیره فولاد بوده‌ایم، به‌این‌ترتیب 221 میلیون دلار از ارزش صادرات این زنجیره کاسته شده است. در همین‌حال باید خاطرنشان کرد که حجم صادرات ۱۰ صادرکننده برتر فولاد ایران در فروردین امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۷۶ درصدی داشته و از ۳۶۸ هزار تن به ۷۶ هزار تن رسیده است.

علاوه‌براین بر اساس آمار منتشرشده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، مجموع صادرات فولاد ایران (شامل فولاد میانی و محصولات فولادی) در 2 ماهه نخست امسال برابر یک‌میلیون و 441 هزار تن برآورد شده است که نسبت به آمار صادرات در مدت مشابه سال گذشته، کاهش 26 درصد را از آن خود، کرده است. علاوه‌براین در 2 ماهه نخست امسال، صادرات فولاد میانی کشور 817 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 42 درصد کاهش داشته است.

الزام فولادسازان به عرضه 100 درصدی ارز صادراتی در سامانه نیما را باید از مهم‌ترین علل این سقوط می‌توان دانست. وضع عوارض صادراتی و لغو معافیت مالیاتی صادرات نیز از دیگر دلایلی است که ترمز صادرات فولاد کشور را کشیده است.

زنجیره فولاد با تکیه‌بر سرمایه‌های قابل‌توجه توسعه‌یافته است. با نظر به میزان قابل‌توجه تولید فولاد کشور، صادرات تنها راهکار اساسی برای تداوم تولید با ظرفیت قابل‌قبول در این بخش است، اما مشکلات متعددی در مسیر فعالیت صنعت فولاد وجود دارد. سیاست‌گذاری غلط مهم‌ترین چالشی است که فروش این محصول به بازارهای جهانی را دشوار کرده و الزام صادرکنندگان به بازگشت ارز صادراتی با نرخ به‌مراتب ارزان‌تر از آن در بازار صادراتی، بزرگ‌ترین چالشی است که فعالیت در این بخش را تحت تأثیر منفی قرار داده است. در این فضا عملاً صادرات فولاد به بازارهای جهانی به‌شدت محدودشده است. بنابراین تجدیدنظر دولت در سیاست‌های حاکم بر صادرات فولاد، ضروری به نظر می‌رسد. اصلاح سیاست‌های یادشده بهبود فروش فولاد در بازار بین‌المللی و به دنبال آن ارتقا تولید در این بخش، منتهی خواهد شد.

رشد اندک تولید فولاد

بررسی آمار فولادسازان حکایت از رشد اندک تولید در فروردین و اردیبهشت امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دارد. براساس این آمار، رشد تولید در بخش فولاد میانی تنها برابر 1.6 درصد برآورد شده است. این رشد درحالی رقم خورده که ماه‌های نخست سال بهترین زمان برای رشد تولید است، چراکه فولادسازان در ادامه با مشکلات تامین انرژی روبرو خواهند شد. بیشترین رشد تولید در مواد اولیه زنجیره آهن و فولاد بوده است. تولید کنسانتره سنگ آهن ۱۷.۶ درصد و گندله ۶.۸ درصد بیشتر شده است. رشد قابل توجه ۱۴ درصدی تولید آهن اسفنجی خبر خوبی است زیرا در آینده نزدیک تولید این محصول تحت تاثیر محدودیت برق، قرار خواهد گرفت. در همین‌حال شاهد رشد ۱.۵ درصدی تولید مقاطع طویل ازجمله میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی بودیم. رشد ۳.۶ درصدی تولید انواع ورق‌های فولادی با تکیه بر افزایش ۳.۱ درصدی تولید ورق گرم، رقم خورد. علاوه‌براین در مدت زمان موردبحث میزان تولید ورق سرد فولاد، کاهش یافته است.

هشدار معاون وزیر صمت در خصوص مشکلات برق صنایع در ۱۴۰۳ 

رضا محتشمی پور، معاون وزیر صمت در نامه‌ای به عباس علی‌آبادی وزیر صمت به مشکلات برق صنایع در سال ۱۴۰۳، پرداخته است. در این نامه به جزئیات محدودیت برق صنایع فولادی و سیمانی از خرداد، پیش‌بینی محدودیت گسترده تامین برق صنایع فولادی در تیر و مرداد، کاهش تولید و افزایش قیمت فولاد در دو ماه آینده، اصرار وزارت نیرو برای دریافت نرخ تعرفه برق ۲CEA برای صنایع فولادی از ابتدای ۱۴۰۲، تبعات افزایش تعرفه نرخ برق در زیان و تعطیلی برخی صنایع فولادی و نمایانگر شدن کاهش حاشیه سود صنایع فولادی در بازار سرمایه اشاره شده است.

محتشمی پور همچنین پیشنهاداتی برای تعدیل تبعات چالش برق ارائه کرده است؛ اعمال خاموشی دوره‌ای خانگی برای فشار کمتر به صنعت، مقید شدن وزارت نیرو به برنامه فیمابین وزارتین و تعیین تکلیف برق صنایع فولادی در سال ۱۴۰۳ شماری از این پیشنهادات هستند. آن‌طور که از این نامه بر می‌آید روزهای دشواری در انتظار فولادسازان کشور خواهد بود.

صرفه‌جویی 2.5 میلیارد دلاری معدن و صنایع معدنی با بومی‌سازی

مجموع صرفه‌جویی ارزی حاصل از سیاست های بومی‌سازی ایمیدرو در بخش معدن و صنایع معدنی طی سال‌های 1399 تا 1402 به 2 میلیارد و 562 میلیون دلار رسید. 838 میلیون دلار از رقم فوق، در سال 1402توسط واحدهای زیرمجموعه و تابعه این سازمان به ثبت رسیده است.

ایمیدرو سالانه اقدام به هدفگذاری کمی برای صرفه‌جویی ارزی از طریق بومی سازی در بخش تجهیزات، ماشین‌آلات، قطعات یدکی، مواد اولیه و همچنین طرح‌های توسعه کرده و برنامه‌ها و پروژه‌های اجرایی توسط شرکت‌های زیرمجموعه و تابعه را رصد و پایش می‌کند. اتکا به توان داخلی و ساخت تجهیزات جدید در صنایع، اقدامی مثبت است هرچند انتظار می‌رود مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی به بهانه بومی‌سازی، مسدود نشود.

گره در نوسازی ماشین‌آلات معدنی

معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت معدن و تجارت گفت: بیش از نیمی از ماشین آلات فعال معدنی فرسوده است که نیازمند نوسازی است. اکنون ۱۸ هزار دستگاه از این ماشین‌آلات دارای عمر بیش از ۲۰ سال هستند که برای رسیدن به اهداف تولید ۷۵۰ میلیون تن ماده معدنی در چشم اندازه ۱۴۰۴، حدود ۲۵ هزار دستگاه ماشین‌آلات باید به ظرفیت موجود افزوده شود. براساس داده‌های سامانه کاداستر معادن در حال حاضر تنها ۳۱ هزار دستگاه ماشین‌آلات معدنی در کشور فعال است. بنابراین باید اقرار کرد که ایران در تامین ماشین‌های معدنی موردنیاز خود با کمبود جدی روبرو است که آینده فعالیت‌های معدنی را در کشور تهدید می‌کند.

ضرورت سرمایه‌گذاری در اکتشاف ذخایر جدید سنگ‌آهن

صنعت فولاد ایران با تکیه بر سرمایه قابل توجهی توسعه یافته اما در حال حاضر مشکلات متعددی در روند فعالیت آن ایجاد شده‌اند. مدیرکل دفتر کانه‌آرایی و فرآوری موادمعدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه بر اساس اطلاعات موجود اکتشافی ذخایر سنگ آهن ایران در حدود 3.5 میلیارد تن است، خاطرنشان کرد: 10 درصد این ذخایر را ذخایر هماتیتی تشکیل می‌دهد و در افق 1404 کشور قرار بود ظرفیت تولید فولاد به 55 میلیون تن برسد که در حال حاضر 33 میلیون تن آن محقق شده است.

در حال حاضر سالانه حدود 100 میلیون تن سنگ‌آهن استخراج می‌شود، در حالی که صنایع فرآوری ظرفیت فرآوری 160 میلیون تن کانسنگ آهن را دارند که با همین روند استخراج ذخایر فعلی بعد از 20 تا 25 سال به اتمام خواهد رسید بنابراین نیازمند سرمایه‌گذاری در اکتشاف ذخایر جدید سنگ آهن هستیم.

انتقال دانش فنی استخراج عناصر استراتژیک به روسیه

مدیر روابط بین‌الملل ایمیدرو از اعلام آمادگی ایران برای انتقال دانش فنی استخراج عناصر استراتژیک به روسیه خبر داد. ضل‌الله حیدری‌فرزان مدیر روابط بین الملل ایمیدرو در دیدار با معاون اقتصادی سفارت روسیه ضمن اعلام آمادگی ایران برای انتقال دانش فنی استخراج عناصر حیاتی و استراتژیک به این کشور گفت: ایران به دانش فنی استخراج عناصر حیاتی و استراتژیک همچون منیزیم، فسفات، تیتانیوم، پتاسیم، لیتیم و غیره از منابع بی کیفیت دست یافته آماده انتقال این دانش همراه با فناوری و دانش فنی تصفیه طلا از ناخالصی‌ها و دانش فنی فناوری ایرانی تولید آهن اسفنجی ( PERED) به روسیه هستیم.

رخ‌نمایی پیش از موعد سنگ آهن در معدن D۱۹ استان یزد

معدن سنگ آهن D۱۹ استان یزد علاوه بر اهتمام به تحقق مطالبه ۴۰ ساله مردم منطقه از محل مسئولیت اجتماعی خود، بیش از یک سال قبل از موعد برنامه زمان بندی، به ماده معدنی با خلوص ۴۰ تا ۵۰ درصدی رسید. سالهاست که زنگ خطر پایان یافتن ذخایر دو معدن بزرگ سنگ آهن کشور در یزد به صدا درآمده بنابراین متولیان با اخذ تدابیر لازم نسبت به اکتشاف ذخائر جدید سنگ آهن در استان اقدام کرده‌اند.

مجموعه معدنی و اکتشافی آری دشت یوز از مهرماه ۱۴۰۰ با عملیات باطله‌برداری کار خود را آغاز کرده و هر چند قرار بود در بازه چهار ساله به مرحله استخراج ماده معدنی یعنی سنگ آهن برسد ولی موفق شده پیش از موعد و از یک هفته قبل به ماده معدنی برسد و طی همین مدت نیز نزدیک ۲۰ هزار تن سنگ آهن از زمین استخراج و روی زمین دپو کند. پیش‌بینی می‌شود طی ۱۰ سال آینده سالانه 4 تا 5 میلیون تن سنگ آهن با عیار متوسط ۴۰ تا ۵۰ درصد از این مجموعه برای تامین خوراک دو مجموعه بزرگ صنعتی و معدنی استان استخراج شود.