چالش‌های توسعه‌ معادن خراسان رضوی

رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی گفت: استان ما از نظر تنوع موادمعدنی در کشور رتبه یک و از نظر تعداد معادن رتبه دوم را دارد، بنابراین با وجود پتانسیل معدنی بالا باید به استان نگاه ویژه و توسعه‌ای شود، زیرا با نگاه موجود، بخش معدن توسعه پیدا نمی‌کند.

غلامرضا نازپرور در خصوص چالش‌های معادن در خراسان رضوی اظهار کرد: یک چالش مشترک استان و کشور در زمینه معدن، بخش اکتشاف است. در حالی‌ که اکتشاف حلقه گمشده توسعه فعالیت‌های معدنی است، اگر اکتشافات معدنی به درستی صورت گیرد، قطعا نتایج خوبی را به همراه دارد و می‌توان برای تولید پیش‌بینی کرد.

وی مشکل اساسی در حوزه اکتشاف را مربوط به تعارضات میان قوانین بین دستگاه‌های دولتی دانست و افزود: این تعارضات عامل بازدارنده است. برای مثال سازمان منابع طبیعی با برخی از درخواست‌های اکتشاف با محدوده کم موافقت می‌کند که این مورد برای معادن فلزی توجیه اقتصادی ندارد. امید است در دولت جدید کمیته‌ای تشکیل شود تا این تعارض‌ها در حوزه قوانین بین دستگاهی حل شود.

نازپرور ادامه داد: بر اساس آمارهای ارائه شده توسط معاونت حوزه معدن وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته تنها یک درصد درخواست‌های اکتشاف در کشور به پروانه تبدیل شده است.

رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در خصوص واردات ماشین‌آلات معدنی به خراسان رضوی و کشور بیان کرد: طی سال گذشته حدود ۲۰۰۰ دستگاه ماشین‌آلات معدنی و راهسازی در کشور تولید شده است که از این تعداد ۵۰۰ مورد مربوط به ماشین‌آلات معدنی است، در حالی‌ که نزدیک به ۱۳ هزار ماشین‌آلات معدنی با عمر بالای ۲۰ سال در کشور فعالیت می‌کند که نیاز به جایگزینی دارد. برای ورود ماشین‌آلات معدنی به کشور شروطی مشخص شده و ماشین‌آلاتی با ظرفیت تولید بالا در نظر گرفته شده است، در حالی‌ که برخی از معادن کوچک هستند و نیاز به ماشین‌آلات بزرگ ندارند و از طرفی تولید ماشین‌آلات کوچک در کشور پاسخگوی نیاز کشور نیست، بنابراین نباید محدودیتی در ورود ماشین‌آلات معدنی به کشور وجود داشته باشد. فرسودگی ماشین‌آلات هزینه استخراج را افزایش داده و از طرفی ماشین آلات قدیمی آلایندگی و مصرف انرژی بالایی دارند.

وی افزود: طی سال گذشته ۱۲۰ دستگاه ماشین‌آلات معدنی به خراسان‌رضوی وارد شده است که ۷۰ دستگاه آن مربوط به یک معدن دولتی بوده است‌.

نازپرور مشکلات حوزه معدن در خراسان‌رضوی را منفک از مشکلات کشور ندانست و گفت: در حوزه معدن مشکلاتی وجود دارد که باید در سطح کلان حل شود. برای مثال باید برای کمیته کشف قیمت با ترکیب کنونی و با حضور دستگاه‌های نظارتی (سازمان صمت، معاونت معدنی، مشاوره با تشکل‌ها و دستگاه‌های نظارتی) تجدید نظر شود. طبق قانون قیمت‌گذاری برای ماده معدنی وجود ندارد، بلکه عرضه و تقاضا قیمت را مشخص می‌کند.

نازپرور در خصوص صنایع معدنی و چالش‌های آن بیان کرد: در این حوزه مشکلات مربوط به قوانین دستگاه‌هاست و بسیاری از قوانین محیط زیستی با قوانین صنایع معدنی همخوانی ندارد. از طرفی تفویض اختیارات در خراسان رضوی نیز انجام نشده است و برای برخی موارد در تهران تصمیم‌گیری می‌شود.

وی در خصوص زنجیره تولید و اهمیت ایجاد آن بیان کرد: این زنجیره از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل در اتاق بازرگانی استان مطالعه‌ای روی زنجیره تولید صورت گرفته است، برای مثال در حوزه فولاد در استان سنگ آهن، کنسانتره و … وجود دارد، اما آهن اسفنجی و ذوب آهن وجود ندارد. این مساله هزینه زیادی را در زنجیره به دلیل کرایه حمل تحمیل می‌کند، به همین منظور طرح‌هایی برای زنجیره تولید در استان در دست اقدام است‌. در استان باید برای تولید آهن مگنتیتی، هماتیتی، زغال سنگ و … اقدام و زنجیره تولید تکمیل شود؛ زیرا خراسان رضوی از نظر تنوع مواد معدنی در کشور رتبه یک، از نظر تعداد معادن رتبه دوم و از نظر زنجیره تولید رتبه سوم را دارد. امید است با وجود پتانسیل معدنی بالا به خراسان رضوی نگاه ویژه و توسعه‌ای شود، زیرا با نگاه موجود بخش معدن توسعه پیدا نمی‌کند.